Hümeze: Bir insanın arkasından konuşmak, bir insanın onurunu, haysiyetini, onunla ilgili bilgileri başkalarıyla paylaşıp aşağılık pozisyona düşürmek ya da onun hoşlanmayacağı herhangi bir durumu arkasından konuşmaktır. Kelime manasına bakacak olursak ‘hümeze’ kırmak, geçirmek, parçalamak anlamlarına gelmektedir. Hemmaz ile aynı kökten gelir.
Lümeze: Bir insanın yüzüne karşı çok kırıcı, aşağılayıcı konuşup iğnelemek, kişiyi konumuyla, parasıyla ya da özgüveniyle küçük düşürmek, kötü hissettirmektir.
Allah, ‘hümezeye ve lümezeye’ lanet edip bu iki gruptaki insanın, kesinlikle Asr Suresi’ndeki dört görevi yerine getiremeyeceğini bize bildiriyor. Peki bu bilgilerle konuşmalarımızın ne kadarı gıybet ne kadarı temiz? Ne kadarı sağ tarafa ne kadarı sol tarafa yazılıyor? Gelin birlikte öğrenelim.